Czy można żądać uchylenia obowiązku alimentacyjnego na pełnoletnie dziecko?
Wbrew temu, co sądzi wiele osób, obowiązek alimentacyjny nie wygasa w chwili, gdy dziecko uzyskuje pełnoletność. Część osób zobowiązanych do płacenia alimentów uważa z kolei, że ukończenie przez dziecko szkoły średniej zwalnia je z obowiązku płacenia alimentów. Jedne i drugie osoby nie mają racji, gdyż rodzice obowiązani są do świadczenia alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Oznacza to, że z momentem 18. czy nawet 26. urodzin (wiek, w którym na ogół kończy się studia wyższe) świadczenie to automatycznie nie ustaje. Ukończenie 18. czy 26. roku życia przez dziecko może jedynie umożliwić uchylenie się od świadczenia alimentacyjnego, ale pod pewnymi warunkami.
Do kiedy trzeba płacić alimenty na dziecko?
Zgodnie z tym, co mówi Kodeks rodzinny i opiekuńczy, rodzice zobowiązani są do świadczenia alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Oznacza to, że obowiązek dostarczania przez rodziców oraz wychowywania trwa do chwili, gdy dziecko zdobędzie kwalifikacje zawodowe stosowne do swoich predyspozycji i uzdolnień, czyli do chwili usamodzielnienia się. Wiek nie przy tym znaczenia. W zakresie alimentów sytuacja prawna dziecka nie ulega zmianie, gdy pobiera ono naukę w szkole czy na wyższej uczelni, a czas przeznaczony na naukę rzeczywiście wykorzystuje na to, aby zdobyć kwalifikacje zawodowe. Konieczne jest jednak poważne traktowanie studiów, które nie mogą stać się pretekstem do tego, aby inna osoba poniosła koszty utrzymania. Co do zasady bez znaczenia jest także fakt pobierania przez dziecko stypendium dla najlepszych studentów. Są jednak przewidziane przez ustawodawcę sytuacje, kiedy uchylenie świadczenia alimentacyjnego na dorosłe dziecko jest możliwe.
Kiedy można uchylić się od płacenia alimentów na pełnoletnie dziecko?
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego, gdy rodzice na mocy orzeczenia zostali zobowiązany do płacenia określonej sumy pieniężnej na rzecz dzieci, wymaga złożenia stosownego pozwu, gdyż może nastąpić to tylko na mocy wyroku sądowego. Sytuacje przewidziane przez ustawodawcę, które umożliwiają rodzicom uchylenie się od świadczenia alimentacyjnego związane są ze zmianą ich sytuacji majątkowej. Świadczenie alimentacyjne nie może się bowiem wiązać dla nich z nadmiernym uszczerbkiem. Sąd może uchylić obowiązek alimentacyjny także wtedy, gdy dziecko nie dokłada starań, aby mogło samodzielnie się utrzymać, czyli uporczywie nie chce podjąć pracy. Jeżeli niesatysfakcjonujące wyniki nauki na studiach i wielokrotne niezaliczanie egzaminów wynikają z winy dziecka, obowiązek alimentacyjny rodziców ustaje. Trzecią przesłanką, która uzasadnia uchylenie się od świadczenia alimentacyjnego jest sytuacja, w której żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Chodzi tutaj o rażąco niewłaściwe postępowanie dziecka wobec rodzica, które może przykładowo polegać na zachowaniu, które godzi w zdrowie i życie rodzica.
Uchylenie się od alimentów jest możliwe tylko wobec pełnoletniego dziecka. Wobec dziecka niepełnoletniego obowiązek alimentacyjny może ustać tylko wtedy, gdy dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Może to nastąpić w przypadku, kiedy dziecko uzyska zawód i otrzyma zarobki pozwalające na samodzielne utrzymanie. Aby alimenty zostały uchylone, niezbędne jest złożenie wniosku w sądzie.